- ولایت مداری

در یک سوی حادثه عاشورا مظاهر برجسته‌ای از اطاعت و وفای به عهد می‌‌بینیم و در سوی دیگر آن، نمونه‌هایی از عهد شکنی و بی‌وفایی و نقض پیمان. در کربلا، کوفیان پیمان شکن، فرزند پیامبر را به شهادت رساندند،(20) در حالی که یاران باوفای امام، ولایتمداری خویش را به نمایش گذاشتند. با آن‌که امام بیعت خویش را از یاران خود برداشت، آنان وفادارانه، در صحنه ماندند و عهد خویش نشکستند. شهدای کربلا جانبازی در رکاب آن حضرت را وفای به عهد دانسته و امضای خون بر پیمان خویش می‌‌زدند.(1) «عمرو بن قرظه» خود را در برابر شمشیرها و تیرهای دشمن قرار داد تا به امام آسیبی نرسد و آن قدر جراحت برداشت که بی تاب شد. آن‌گاه رو به امام کرد و پرسید:

ای پسر پیامبر، آیا وفا کردم؟ امام فرمود: آری، تو در بهشت پیش روی منی و زودتر وارد بهشت می‌‌شوی، سلام مرا به پیامبر(ص) برسان.(2)

وقتی حبیب بن مظاهر کنار بالین مسلم بن عوسجه آمد و به او بشارت بهشت داد، وی در حال جان دادن به حبیب توصیه نمود که دست از امام برنداشته و در راه او کشته شود.(3) به خاطر همین اطاعت و وفای به عهد یاران امام است که در زیارتنامه حضرت مسلم بن عقیل می‌‌خوانیم:

«و اشهد انک وفیت بعهدا...».(4)

اشاره است به عهد با خدا و جان باختن در یاری حجت خدا. در زیارت حضرت عباس بن علی(ع) نیز آمده است:

«اشهد لک بالتسلیم و التصدیق و الوفاء و النصیحه لخلف النبی»؛(5) که شاهد اطاعت و تسلیم و تصدیق حضرت ابوالفضل(ع) نسبت به فرزند پیامبر است.

وفاداری حضرت ابوالفضل(ع) به حدی است که آن حضرت در شب عاشورا خطاب به امام حسین(ع) می‌‌گوید:

به خدا سوگند هرگز از تو جدا نمی‌‌شویم! جانمان فدای جانت! با حنجره‌ها و حلقوم‌ها و دست‌ها و چهره‌های خون آلود از تو حمایت می‌‌‌کنیم و هرگاه کشته شویم، به عهد خویش و آن‌چه بر عهده ماست وفا کرده‌ایم. «فاذا نحن قتلنا بین یدیک نکون قد وفینا لربنا و قضینا ما علینا».(6)

امام حسین(ع) در روز عاشورا وقتی بر بالین مسلم بن عوسجه آمد این آیه را خواند که بیانگر وفای به عهد یاران امام است:

مردانی که بر عهد خویش با خدا صادق‌اند؛ برخی به عهد خویش وفا کرده و جان باختند و برخی منتظرند و عهد و پیمان را هیچ دگرگون نساخته‌اند.(7)

یاران امام زمان(عج) نیز عاشقان مولای خود هستند و پاکبازان راه او. از وی همچون فرزندان خلف فرمان برده، بهتر از بردگان گوش به فرمان، از حضرت پیروی می‌‌‌کنند و در انجام دستورهایش بر یکدیگر پیشی می‌‌‌گیرند. (8) به فرموده پیامبر(ص) آنان تلاشگر و کوشا در پیروی از اویند.( 9) عشق و علاقه قلبی به مهدی، آنان را به فرمانبری وا می‌‌‌دارد و بسان پروانه، به دور شمع وجودش می‌‌‌گردند. در روایتی آمده است:

سوارانی با نشان و پرچم، برای تبرک دست بر زین مرکب امام می‌‌‌سایند و برگرد امام می‌‌‌چرخند. با جان و دل او را در جنگ‌ها یاری کرده و آن‌چه طلب کند، کفایت می‌‌‌کنند.(10)

امام حسن عسکری(ع) در خصوص یاران مهدی(عج) فرمود:

... روزی را می‌‌‌بینم که پرچم‌های زرد و سفید در کنار کعبه به اهتزاز در آمده و دست‌ها برای بیعت تو، پی در پی صف کشیده اند. دوستان با صفا، کارها را چنان به نظم و ترتیب در آورده اند که همچون دانه‌های در گرانبها، شمع وجودت را احاطه کرده‌اند و دست‌هایشان برای بیعت با تو در کنار حجر الاسود به هم می‌‌‌خورد. آنان به فرمان‌های دینی فروتنند، دل‌هایشان از کینه و دشمنی پیراسته و رخسارشان برای پذیرش حق آماده است ... . (11)

عشق یاران امام زمان(عج) به حضرت به حدی است که حتی زین اسب او را مایه برکت دانسته و به آن تبرک می‌‌‌جویند.

نتیجه چنین عشقی؛ اطاعت بی چون و چرای آنان از امامشان است.

یکی از مصادیق مهم رشد خرد جمعی، بصیرت است که نخست باید یاران حضرت از آن بهره مند باشند تا امام خود را در حاکمیت عقلانیت یاری نمایند.